ខេត្តសៀមរាប
ខេត្តសៀមរាបឋិតនៅភាគពាយព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា
ជាតំបន់ទេសចរដ៏សំខាន់បំផុតរបស់កម្ពុជា។ ខេត្តនេះ ជាតំបន់ដែល
សំបូរប្រាសាទបុរាណដែលមានអាយុកាលរាប់រយរាប់ពាន់ឆ្នាំកន្លងទៅហើយ
ជាពិសេសស្ថាបត្យកម្ម ប្រាសាទអង្គរវត្តដែលជាអច្ឆរិយវត្ថុ
និងជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោកដ៏ល្បីល្បាញបានកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់
ក្នុងការ ជួយរកចំណូលជូនជាតិ
និងបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតាមរយៈអ្នកទេសចរណ៍ក្នុង និងក្រៅប្រទេស។
ខេត្តនេះផងដែរឋិតនៅពីខាងជើងបឹងទន្លេសាប
មានព្រំប្រទល់ជាប់ខេត្តកំពង់ធំ ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តព្រះវិហារ
ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ និងបឹងទន្លេសាប។
ខេត្តសៀមរាបមានផ្ទៃក្រឡា១០២៩៩គីឡូម៉ែត្រក្រឡាមានចម្ងាយផ្លូវប្រមាណ
៣១៤គីឡូម៉ែត្រ ធ្វើដំណើរពី ភ្នំពេញទៅឆ្លងកាត់តាមផ្លូវជាតិលេខ៦អា មាន១២ស្រុក
ចែកចេញជា១០០ឃុំ និង៨៧៥ភូមិ។
-ប្រាសាទអង្គរវត្ត
ស្ថាបត្យកម្មដ៏អស្ចារ្យរបស់ខ្មែរយើង គឺប្រាសាទអង្គរវត្ត
ដែលជាស្នាដៃរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រនាសម័យអង្គរគឺ ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២
ត្រូវបានចាត់ចូលទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក
ហើយមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញ មិនតែ
ប៉ុណ្ណោះចំពោះស្នាដៃដ៏អស្ចារ្យគ្មានពីរនេះត្រូវបានប្រជាជនខ្មែរ
យើង គិតថាមិនមែនជាស្នាដៃរបស់មនុស្សធម្មតាឡើយ
គឹជាស្នាដៃរបស់ព្រះពិស្ណុការ។
ប្រាសាទអង្គរវត្តឋិតនៅភាគខាងជើង ទីរួមខេត្តសៀមរាប ក្នុងស្រុកសៀមរាបចម្ងាយប្រមាណ៧គីឡូម៉ែត្រ តាមផ្លូវហ្សាលដឺហ្គោល ដែលអមសងខាងទៅដោយដើមឈើធំៗខៀវស្រងាត់ ជាតំបន់ព្រៃការពារតំបន់អង្គរ។ ប្រាសាទនេះសាងសង់ឡើងនៅសតវត្សទី១២ តាមការបង្ហាញរបស់សៀវភៅ Angkor Wat Best collection 21 បានឱ្យដឹងថាប្រាសាទនេះចំណាយពេលសាងសង់អស់រយៈពេល៣០ឆ្នាំមាន កំពស់៦៥ម៉ែត្រ និងផ្ទៃក្រឡាជាង២០០ហិចតា មានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ រួមជាមួយគូទឹកដែលមានទទឹង២០០ម៉ែត្រ។ ផ្លូវចូលទៅកាន់គោបុរៈកំពូលបីនៃកំពែង ប្រាសាទក្រាលដោយថ្មភក់ធំៗជាស្ពានឆ្លងកាត់គូទឹក អមដោយសត្វនាគរាជជាបង្កាន់ដៃប្រវែង២៥០ម៉ែត្រ និងទទឹង១២ ម៉ែត្រ។ នៅពេលចូលហួសកំពែងប្រាសាទឃើញមានបណ្ណាល័យពីរ និងស្រះទឹកពីរ អមសងខាងផ្លូវចូល ដែលមាន ប្រវែង៣៥០ម៉ែត្រ ទទឹង៩ម៉ែត្រមាននាគរាជជាបង្កាន់ដៃដូចគ្នា និងផ្លូវចូលទីមួយដែរ។ ប្រាសាទនេះមានថែវពីរជាន់ ដែលនៅតាមថែវនីមួយៗមានឆ្លាក់ជារូបអប្សរាពត់ពេន និងរឿងរ៉ាវផ្សេងៗ ព្រមទាំងមាន សិលាចារិកជាច្រើននៅតាម សសរភ្ជាប់ពីថែវមួយទៅថែវមួយទៀតផង។ កំពូលទាំងប្រាំឋិតនៅលើគ្រឹះមួយមានរាង ការេដែលជ្រុងនីមួយៗប្រវែង ៦០ម៉ែត្រ។ គ្រឹះនេះមានកំពស់១៣ម៉ែត្រ មានជណ្ដើរឡើង១២ ព័ទ្ធជុំវិញ ហើយជណ្ដើរនីមួយៗមានចំនួន៤០កាំ ប្រាង្គ ដែលខ្ពស់ជាងគេមានកំពស់៤២ម៉ែត្រពីជាន់ទី២។ កាលពីដើមឡើយប្រាង្គដែលខ្ពស់ ជាងគេនេះមានរូបព្រះវិស្ណុតម្កល់ នៅទីនោះ តែនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវជំនួសដោយព្រះពុទ្ធរូបវិញ។ ក្រៅពីអង្គរវត្តដែលជាស្នាដៃដ៏ល្បីល្បាញនេះហើយ ខេត្តសៀមរាបនៅមានសំណង់ប្រាសាទបុរាណរាប់រយផ្សេងទៀត នៅរាយប៉ាយស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងខេត្តទាំងមូល ដូចជា ប្រាសាទភ្នំបាក់ខែង ប្រាសាទបាយ័ន ប្រាសាទបាពួន ព្រះបរមរាជវាំង ប្រាសាទភិមានអាកាស ប្រាសាទតាព្រហ្ម ប្រាសាទបន្ទាយក្ដី ប្រាសាទតាកែវ ប្រាសាទបន្ទាយស្រី ប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង ប្រាសាទ ព្រះគោ ប្រាសាទលលៃ ប្រាសាទបាគង ទីលានព្រះគម្លង់ ប្រាសាទសួរព្រាត់ ប្រាសាទព្រះខ័ន ប្រាសាទនាគព័ន្ធ ជាដើម។
+បារាយណ៍ខាងលិច
បារាយណ៍ខាងលិច ជាបារាយណ៍ដ៏ធំជាងគេបង្អស់នៅតំបន់អង្គរ ជាទីទប់ទឹកសម្រាប់ឱ្យប្រជាកសិករខ្មែរ ស្រោចស្រពចំការដំណាំរបស់ពួកគេ។ បារាយណ៍នេះឋិតនៅភាគខាងលិចនៃរាជធានីអង្គរធំ មានទំហំ៨គីឡូ ម៉ែត្រx២,១គីឡូម៉ែត្រ កសាងឡើងនៅសតវត្សទី១១ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ ហើយសាងសង់រួចរាល់នៅ រាជព្រះបាទឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី២។ នៅកណ្ដាលផ្ទៃទឹកនៃបារាយណ៍ខាងលិចនេះមានទីទួលកោះមួយដែលមាន សាងសង់ ប្រាសាទ សម្រាប់បូជាដល់ព្រះវិស្ណុ ឈ្មោះប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច។ រូបសំណាកព្រះវិស្ណុផ្ទំនៅទីនោះបច្ចុប្បន្នត្រូវបាន ដាក់តាំងនៅសារមន្ទីរជាតិទីក្រុងភ្នំពេញ។ ទេសចរអាចងូតទឹកកំសាន្ត ឬជួលទូកជិះទៅទស្សនាប្រាសាទមេបុណ្យខាង លិច។
-បារាយណ៍ខាងកើត
បារាយណ៍ខាងកើតគឺជាបារាយណ៍ធំជាងគេបំផុតទី២នៅតំបន់អង្គរ បន្ទាប់ពីបារាយណ៍ខាងលិច។ បារាយណ៍ នេះឋិតនៅភាគខាងកើតរាជធានីអង្គរធំ កសាងឡើងនៅកំឡុងឆ្នាំ៩០០រជ្ជកាលព្រះបាទយសោវរ្ម័ន មានទំហំ ៧,១៥០ម៉ែត្រx១,៧៤០ម៉ែត្រ អាចផ្ទុកទឹកបាន៥០លានម៉ែត្រគូប សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទឹកដល់ប្រជាកសិករធ្វើស្រែចំការ។ នៅចំកណ្ដាលបារាយណ៍មានកូនកោះមួយតំណាងឱ្យភ្នំព្រះសុមេរុដែលជាលំនៅ ឋានរបស់ព្រះវិស្ណុ គឺប្រាសាទមេបុណ្យ ខាងកើត តែដោយសារបច្ចុប្បន្នបារាយណ៍នេះរីងហួតទឹកអស់ ទើបប្រាសាទបុរាណមួយនេះត្រូវឋិតនៅលើដីទួល ធម្មតា។
-ភ្នំគូលែន
ប្រាសាទអង្គរវត្តឋិតនៅភាគខាងជើង ទីរួមខេត្តសៀមរាប ក្នុងស្រុកសៀមរាបចម្ងាយប្រមាណ៧គីឡូម៉ែត្រ តាមផ្លូវហ្សាលដឺហ្គោល ដែលអមសងខាងទៅដោយដើមឈើធំៗខៀវស្រងាត់ ជាតំបន់ព្រៃការពារតំបន់អង្គរ។ ប្រាសាទនេះសាងសង់ឡើងនៅសតវត្សទី១២ តាមការបង្ហាញរបស់សៀវភៅ Angkor Wat Best collection 21 បានឱ្យដឹងថាប្រាសាទនេះចំណាយពេលសាងសង់អស់រយៈពេល៣០ឆ្នាំមាន កំពស់៦៥ម៉ែត្រ និងផ្ទៃក្រឡាជាង២០០ហិចតា មានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ រួមជាមួយគូទឹកដែលមានទទឹង២០០ម៉ែត្រ។ ផ្លូវចូលទៅកាន់គោបុរៈកំពូលបីនៃកំពែង ប្រាសាទក្រាលដោយថ្មភក់ធំៗជាស្ពានឆ្លងកាត់គូទឹក អមដោយសត្វនាគរាជជាបង្កាន់ដៃប្រវែង២៥០ម៉ែត្រ និងទទឹង១២ ម៉ែត្រ។ នៅពេលចូលហួសកំពែងប្រាសាទឃើញមានបណ្ណាល័យពីរ និងស្រះទឹកពីរ អមសងខាងផ្លូវចូល ដែលមាន ប្រវែង៣៥០ម៉ែត្រ ទទឹង៩ម៉ែត្រមាននាគរាជជាបង្កាន់ដៃដូចគ្នា និងផ្លូវចូលទីមួយដែរ។ ប្រាសាទនេះមានថែវពីរជាន់ ដែលនៅតាមថែវនីមួយៗមានឆ្លាក់ជារូបអប្សរាពត់ពេន និងរឿងរ៉ាវផ្សេងៗ ព្រមទាំងមាន សិលាចារិកជាច្រើននៅតាម សសរភ្ជាប់ពីថែវមួយទៅថែវមួយទៀតផង។ កំពូលទាំងប្រាំឋិតនៅលើគ្រឹះមួយមានរាង ការេដែលជ្រុងនីមួយៗប្រវែង ៦០ម៉ែត្រ។ គ្រឹះនេះមានកំពស់១៣ម៉ែត្រ មានជណ្ដើរឡើង១២ ព័ទ្ធជុំវិញ ហើយជណ្ដើរនីមួយៗមានចំនួន៤០កាំ ប្រាង្គ ដែលខ្ពស់ជាងគេមានកំពស់៤២ម៉ែត្រពីជាន់ទី២។ កាលពីដើមឡើយប្រាង្គដែលខ្ពស់ ជាងគេនេះមានរូបព្រះវិស្ណុតម្កល់ នៅទីនោះ តែនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវជំនួសដោយព្រះពុទ្ធរូបវិញ។ ក្រៅពីអង្គរវត្តដែលជាស្នាដៃដ៏ល្បីល្បាញនេះហើយ ខេត្តសៀមរាបនៅមានសំណង់ប្រាសាទបុរាណរាប់រយផ្សេងទៀត នៅរាយប៉ាយស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងខេត្តទាំងមូល ដូចជា ប្រាសាទភ្នំបាក់ខែង ប្រាសាទបាយ័ន ប្រាសាទបាពួន ព្រះបរមរាជវាំង ប្រាសាទភិមានអាកាស ប្រាសាទតាព្រហ្ម ប្រាសាទបន្ទាយក្ដី ប្រាសាទតាកែវ ប្រាសាទបន្ទាយស្រី ប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង ប្រាសាទ ព្រះគោ ប្រាសាទលលៃ ប្រាសាទបាគង ទីលានព្រះគម្លង់ ប្រាសាទសួរព្រាត់ ប្រាសាទព្រះខ័ន ប្រាសាទនាគព័ន្ធ ជាដើម។
+បារាយណ៍ខាងលិច
បារាយណ៍ខាងលិច ជាបារាយណ៍ដ៏ធំជាងគេបង្អស់នៅតំបន់អង្គរ ជាទីទប់ទឹកសម្រាប់ឱ្យប្រជាកសិករខ្មែរ ស្រោចស្រពចំការដំណាំរបស់ពួកគេ។ បារាយណ៍នេះឋិតនៅភាគខាងលិចនៃរាជធានីអង្គរធំ មានទំហំ៨គីឡូ ម៉ែត្រx២,១គីឡូម៉ែត្រ កសាងឡើងនៅសតវត្សទី១១ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ ហើយសាងសង់រួចរាល់នៅ រាជព្រះបាទឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី២។ នៅកណ្ដាលផ្ទៃទឹកនៃបារាយណ៍ខាងលិចនេះមានទីទួលកោះមួយដែលមាន សាងសង់ ប្រាសាទ សម្រាប់បូជាដល់ព្រះវិស្ណុ ឈ្មោះប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច។ រូបសំណាកព្រះវិស្ណុផ្ទំនៅទីនោះបច្ចុប្បន្នត្រូវបាន ដាក់តាំងនៅសារមន្ទីរជាតិទីក្រុងភ្នំពេញ។ ទេសចរអាចងូតទឹកកំសាន្ត ឬជួលទូកជិះទៅទស្សនាប្រាសាទមេបុណ្យខាង លិច។
-បារាយណ៍ខាងកើត
បារាយណ៍ខាងកើតគឺជាបារាយណ៍ធំជាងគេបំផុតទី២នៅតំបន់អង្គរ បន្ទាប់ពីបារាយណ៍ខាងលិច។ បារាយណ៍ នេះឋិតនៅភាគខាងកើតរាជធានីអង្គរធំ កសាងឡើងនៅកំឡុងឆ្នាំ៩០០រជ្ជកាលព្រះបាទយសោវរ្ម័ន មានទំហំ ៧,១៥០ម៉ែត្រx១,៧៤០ម៉ែត្រ អាចផ្ទុកទឹកបាន៥០លានម៉ែត្រគូប សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទឹកដល់ប្រជាកសិករធ្វើស្រែចំការ។ នៅចំកណ្ដាលបារាយណ៍មានកូនកោះមួយតំណាងឱ្យភ្នំព្រះសុមេរុដែលជាលំនៅ ឋានរបស់ព្រះវិស្ណុ គឺប្រាសាទមេបុណ្យ ខាងកើត តែដោយសារបច្ចុប្បន្នបារាយណ៍នេះរីងហួតទឹកអស់ ទើបប្រាសាទបុរាណមួយនេះត្រូវឋិតនៅលើដីទួល ធម្មតា។
-ភ្នំគូលែន
.jpg)
ភ្នំគូលែនឋិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលើ និងស្រុកវ៉ារិន មានចម្ងាយប្រមាណ៦០គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងសៀមរាប។ ភ្នំនេះជារាជធានីដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានប្រារព្វពិធីទេវរាជតម្កើងខ្លួនឱ្យស្មើអាទិទេព និងប្រកាសករាជពីប្រទេស ជ្វានៅឆ្នាំ៨០២នៃគ្រិស្តសករាជ។ ភ្នំនេះពីដើមមានឈ្មោះថា មហិន្ទ្របព៌ត ជាទីតាំងដ៏ល្បីល្បាញមួយរបស់ខេត្ត សៀមរាបមានទាំងប្រាសាទបុរាណ និងទឹកជ្រោះដ៏ស្រស់ស្អាតថែមទៀតផង។ នៅបាតស្ទឹងសៀមរាបលើកំពូលភ្នំនេះ មានឆ្លាក់សិវលិង្គ និងយោនីនាងឧមាចំនួនមួយពាន់ ដែលគេហៅទីនោះថាជាតំបន់លិង្គមួយពាន់។ ធ្វើដំណើរបង្ហួស តំបន់លិង្គមួយពាន់បន្តិចគេ នឹងបានដល់ទីអារាមដ្ឋានពុទ្ធសាសនាមួយកន្លែងនៅលើកំពូលភ្នំនោះ ដោយមានរូប សំណាកព្រះពុទ្ធរូបចូលបរិនិព្វានមួយយ៉ាងធំដែលឆ្លាក់ឡើងនៅលើថ្ម ដុះកំពស់ប្រមាណ៧.៥ម៉ែត្រ។ ព្រះអង្គធំនេះឆ្លាក់ ឡើងនៅក្នុងសតវត្សទី១៦ ជាទីសក្ការបូជា ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងមានជំនឿថាមានបារមីសក្តិសិទ្ធ ខ្លាំងពូកែប្រចាំ នៅភ្នំគូលែននេះ។ ក្រៅពីនោះនៅមានតំបន់មួយទៀតដែលទេសចរមិនដែលភ្លេចឡើយ គឺទឹកជ្រោះភ្នំគូលែន ដែលជា ទឹកធ្លាក់ធម្មជាតិ សម្រាប់ទេសចរណ៍ងូតកំសាន្ត បំបាត់ការនឿយហត់ក្នុងការធ្វើដំណើរជាមួយទឹកត្រជាក់ស្រឹប។ នៅក្បែរ ទឹកជ្រោះមានប្រាសាទបុរាណមួយបាក់បែកអស់ សាងសង់ពីថ្មបាយក្រៀម មានឈ្មោះថាប្រាសាទក្រោលរមាស។
-ភូមិវប្បធម៌
ភូមិវប្បធម៌ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងក្រុងសៀមរាបត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០០១ ហើយ បើកឱ្យមានការចូលទស្សនានៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៣។ ភូមិវប្បធម៌រៀបចំឡើងនៅលើផ្ទៃដីប្រមាណ ២១០០០០ម៉ែត្រការេ មានភូមិចំនួន១២ ដែលបង្ហាញនូវប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខុសៗគ្នាទៅតាមវប្បធម៌នៃជនជាតិ ចំនួន១៩។ នៅតាមបណ្ដាភូមិនីមួយៗអ្នកទស្សនាអាចរីករាយជាមួយការសំដែងជា លក្ខណៈវប្បធម៌ផ្សេងៗដូចជា ការ រាំរបាំអប្សរា ការសំដែងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ការសំដែងរបាំផ្សេងៗ កីឡាប្រដាល់ក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរ និង ការលេងល្បែងប្រជាប្រិយជាដើម។ មិនតែប៉ុណ្ណោះក៏មានការបង្ហាញពីរបៀប ឆ្លាក់រូបអំពីឈើ ថ្ម ក្រមួន លោហ ធាតុ។ល។ ព្រមទាំងមានសំណង់ប្រវត្តិសាស្ត្រដែលឆ្លាក់ជានិមិត្តរូបផងដែរ។
